Luizen

De diersoorten die bij deze kleine insectengroep horen zijn op vele manieren aan hun parasiterende levenswijze aangepast. Ze zijn vleugelloos, de ogen zijn sterk gereduceerd en de monddelen zijn zo gebouwd dat ze ermee kunnen bijten en zuigen. De huid van luizen is leerachtig en grijzig. Het achterlijf kan, als ze zich met bloed volzuigen sterk opzwellen. De poten eindigen in haken waarmee ze zich aan haren kunnen vastgrijpen. Luizen leven uitsluitend van bloed en omdat ze om in goede conditie te blijven verschillende maaltijden per dag nodig hebben, kunnen ze slechts enkele dagen zonder hun gastheer in leven blijven. Een werkelijk hongerige luis kan zo gulzig zijn, dat hij als hij weer de kans krijgt om te eten, hiermee doorgaat totdat hij praktisch uit elkaar springt. Luizen zijn geheel afhankelijk van het speciale klimaat dat aan de oppervlakte van de huid heerst. Verandert de temperatuur bijvoorbeeld omdat de gastheer hoge koorts krijgt, dan vertrekken ze. Lange tijd beschouwde men het als een bijzonder ernstig teken als luizen iemand verlieten. Ook gestorven en afgekoelde personen worden snel verlaten, waardoor de kans op besmettingen en epidemieen wordt vergroot.
Een wijfjesluis legt gedurende de maand dat ze leeft, ongeveer 10 eitjes per dag. Deze witgele betrekkelijk grote eitjes worden zo vastgekit, dat ze praktisch niet zijn te verwijderen.. Na ruim een week is het luizenjong zover ontwikkeld dat het het eitje kan verlaten. Het pompt zich vol met lucht, wipt het dekseltje van de eischaal af en kruipt eruit. De zojuist uitgekomen luis begint direct te eten en is na nauwelijks acht dagen zo ontwikkeld dat hij of zij kan paren en eitjes leggen. Het mag duidelijk zijn dat een luizenbevolking die met rust wordt gelaten in zeer korte tijd bijzonder talrijk kan worden. Luizen zijn een allesbehalve nieuw probleem. De meeste zoogdieren hebben ieder hun speciale luizensoort en zonder twijfel hebben ook onze op apen lijkende voorvaderen zich al lopen krabben. Het is waarschijnlijk, dat de luizen die wij, toen de mensen zich ontwikkelden van hen hebben geerft, nauw verwant zijn of zelfs tot dezelfde soort behoren als de luizen waarmee wij vandaag de dag mee zijn behept. Gedurende lange tijd hebben de mensen luizen beschouwd als iets wat je nu eenmaal hebt. Het elkaar luizen vormde een belangrijk onderdeel van de gezelligheid in de familie.

3 soorten luizen hebben zich aan de mens aangepast : Kleerluizen, hoofdluizen en schaamluizen.

Lees verder